Kompost się przegrzewa? Poznaj proste sposoby na obniżenie temperatury w kompostowniku

Zimą ogród odpoczywa, ale to nie znaczy, że o kompostowniku można zapomnieć do wiosny! Warto do niego co jakiś czas zajrzeć, np. po to, by sprawdzić temperaturę. Pamiętaj – ani za niska, ani zbyt wysoka nie są dobre! Co robić, gdy procesy rozkładu wymykają się spod kontroli, a temperatura wewnątrz pryzmy przekracza optymalne 40–55°C, osiągając niebezpieczne 70°C lub więcej? Podpowiadamy!

Temperatura w kompoście zimą – jaka jest prawidłowa?

Zimą procesy kompostowania naturalnie spowalniają ze względu na niższe temperatury, które wpływają na aktywność mikroorganizmów rozkładających materię organiczną.

• Aby kompostowanie nie zostało przerwane, kluczowe jest utrzymanie temperatury wewnątrz pryzmy w zakresie 5–10°C. W takich warunkach organizmy odpowiedzialne za rozkład materii, w tym bakterie i niektóre grzyby, pozostają aktywne. Ale powiedzmy sobie szczerze – nie pracują zbyt wydajnie.
• Żeby kompost wydajnie pracował także w zimowych miesiącach temperatura wewnątrz pryzmy powinna wynosić 50-55°C.
• Temperatura powyżej 70°C to stan alarmowy. Należy koniecznie działać, by ją obniżyć.

Co się dzieje, gdy kompost jest za gorący?

Temperatura 70°C w pryzmie kompostowej oznacza intensywne procesy termofilne, które są normalne w pewnych etapach kompostowania, zwłaszcza w początkowej fazie rozkładu. Jednak zbyt długo utrzymująca się tak wysoka temperatura może stanowić problem. Oto, co należy wiedzieć:

Plusy wysokiej temperatury w kompoście:

• Wysoka temperatura skutecznie eliminuje patogeny, nasiona chwastów i niektóre szkodniki, co poprawia jakość gotowego kompostu.
• To naturalny etap w dobrze zarządzanej pryzmie, gdy materia organiczna intensywnie się rozkłada.

Minusy:

• Ryzyko śmierci pożytecznych mikroorganizmów: temperatury powyżej 60°C mogą zabijać termofilne bakterie i grzyby odpowiedzialne za rozkład materii, prowadząc do zahamowania procesu kompostowania.
• Przegrzanie pryzmy: zbyt wysoka temperatura może sprawić, że materia zacznie się wysuszać, a aktywność biologiczna spadnie.
• Niedobór tlenu: przy wysokiej temperaturze kompost może stać się zbyt zbity, ograniczając dostęp powietrza i prowadząc do beztlenowego rozkładu (gnicia). Poznasz to po tym, że kompost śmierdzi.

Jak obniżyć temperaturę w kompoście?

Jeśli temperatura utrzymuje się na poziomie 70°C przez dłuższy czas, warto podjąć kroki, by ją zredukować:

• Napowietrzenie: przerzucenie pryzmy widłami zwiększy dostęp tlenu i równomiernie rozprowadzi ciepło.
• Dodanie węgla: surowce bogate w węgiel (np. suche liście, trociny) mogą pomóc zrównoważyć stosunek węgla do azotu (C:N), spowalniając zbyt intensywne procesy rozkładu.
• Nawilżenie: jeśli kompost jest suchy, lekko go zwilż, aby mikroorganizmy mogły pracować w optymalnych warunkach. Kompost o właściwej wilgotności przypomina namoczoną i mocno odciśniętą gąbkę. Przeczytaj też: Jak zabezpieczyć kompost na jesień i zimę? Poradnik ogrodnika.

Sprytny trik na obniżenie temperatury w kompoście

Nie uśmiecha Ci się przerzucanie kompostu widłami w środku zimy? Jest prostszy i szybszy sposób, by napowietrzyć kompost i przywrócić mu właściwą temperaturę. Potrzebne będą:

• wiertarka,
• spiralne mieszadło do kleju lub tynku, w marketach budowlanych kupisz je za około 25 zł.

Wystarczy od góry „nawiercić” w kompoście głęboki otwór lub otwory, w zależności od wielkości pryzmy (ale nie przesadzajmy z wychładzaniem) i gotowe. Zobaczysz jak z otworu unosi się para. Po chwili temperatura wewnątrz pryzmy powinna spadać, ale żeby sytuacja się unormowała musi minąć co najmniej doba.